การจัดสวนหย่อม

การจัดสวนหย่อม

การจัดสวนหย่อม การจัดสวน หมายถึง สถานที่ที่มีการปลูก ตกแต่ง  จัด พันธุ์ไม้อย่างเป็นระเบียบ เป็นสัดส่วน  โดยส่วนใหญ่จะเป็นการปลูกภายนอกอาคาร เพื่อสร้างบรรยากาศที่สวยงามให้กับสถานที่นั้น ๆ เป็นการสร้างธรรมชาติรูปแบบใหม่หรือลอกเลียนแบบธรรมชาติ นอกจากนี้การจัดสวนยังมีส่วนสำคัญที่ทำให้ บ้าน ของเราน่าอยู่อาศัยเพราะการที่เรามีสวนที่สวยงามจะทำให้เรารู้สึกว่าบ้านของเรานั้นหน้าอยู่

การจัดสวนจริง ๆ แล้วมีค่อนข้างหลากหลายรูปแบบ อาทิเช่น สวนแบบไทย, สวนแบบจีน, สวนแบบญี่ปุ่นสวนแบบจินตนาการ, สวนสารธารณะ, สวน บ้าน , สวนหิน, สวนหย่อม, สวนน้ำหรือสวนกระถาง ในรูปแบบที่กล่าวมานี้ เราสามารถจัดตามได้ แต่สิ่งแรกที่ต้องคำนึงถึงเลยคือ เรื่องของสถานที่และสภาพแวดล้อมภายในบ้านของเรา ว่าเราจะนำแบบสวนไหนมาประยุกต์ทำให้เกิดความสวยงามขึ้นในบ้านของเราครับ

สำหรับวันนี้น้องตี้ขอเลือกมา 1 รูปแบบ นั้นคือ การจัดสวนหย่อม เพราะถือเป็นการจัดสวนทั่วไป ที่น้องตี้คิดว่าเพื่อน ๆ ที่เข้ามาอ่านหลายคนน่าจะทำไปทำตามกันได้ครับ

สวนหย่อมคืออะไร

สวนหย่อม (Small garden)  หมายถึง  การจัดสวนที่เล็กกะทัดรัด ใช้พื้นน้อย จัดเป็นเป็นจุด ๆ ในบริเวณบ้าน เช่น หน้าบ้าน กลางบ้าน มุมบ้าน หรือบริเวณหลัง บ้าน เพื่อเพิ่มความโดดเด่นสวยงาม ดูร่มรื่นสบายตาให้กับพื้นที่ในบริเวณของเราได้  การจัดสวนหย่อมถือเป็นแบบที่นิยมมากที่สุด เพราะประหยัดเนื้อที่ และประหยัดค่าใช้จ่าย ดูแลไม่ยากมากนักครับ และช่วยเปลี่ยนบรรยากาศของบ้านที่แต่ก่อนอาจจะเป็นแค่มุมธรรมดา จนกลายเป็นมุมพักผ่อนของสมาชิกในครอบครัวได้อีกด้วยครับ

สำหรับการจัดสวนหย่อมนั้น อันดับแรกให้เราหามุมการจัดสักหน่อยให้ลงตัว อย่างเช่น การเลือกจัดสวนหย่อมในบริเวณที่เรานั่งมองออกมาจากห้องรับแขก  ผ่านช่องประตู หรือหน้าต่าง แล้วสามารถมองเห็นได้ จากนั้นค่อยเริ่มกำหนดและบางสัดส่วนของพื้นที่ในการจัดสวนครับ การจัดสวนประเภทนี้ใช้อุปกรณ์ไม่เปลือง เช่น ก้อนหิน 1 ก้อน ต้นไม้คลุมดิน 1 กลุ่มกับไม้พุ่มขนาดกลาง  อีก 1 ต้นที่เหลือจะเป็นอุปกรณ์ตกแต่งเช่น ตุ๊กตา โอ่งดิน  เป็นต้นครับ การจัดสวน

ความสำคัญของสวนหย่อม

การจัดสวนหย่อม คือการจัดสวนที่ใช้เนื้อที่ในการจัดน้อย เป็นสวนขนาดเล็กหรือจัดเป็นจุด ๆ ในพื้นที่ใหญ่เพื่อเน้นบริเวณนั้น ๆ อย่างเช่น บนพื้นสนามหญ้ากว้างแต่เน้นเพียงจุดเดียว การจัดสวนประเภทนี้ใช้อุปกรณ์ไม่เปลือง เช่น ก้อนหิน 1 ก้อน ต้นไม้คลุมดิน 1 กลุ่มกับไม้พุ่มขนาดกลาง อีก 1 ต้นก็จัดได้ การจัดสวนหย่อมนั้น เป็นการจัดสวนที่ไม่ยุ่งยากซับซ้อน บริเวณที่จัดจะเป็นพื้นที่ราบ หรือเนินก็ได้ จัดตามมุมอาคาร มุมถนนหรือโคนต้นไม้ เป็นสวนที่มีรูปแบบกะทัดรัด สามารถเปลี่ยนแปลงรูปแบบและวัสดุที่ใช้ได้ง่ายถ้าเจ้าของเกิดความเบื่อหน่าย ส่วนใหญ่จะเปลี่ยนต้นไม้มากกว่าอย่างอื่นนิยมจัดกันมาก เพราะประหยัดเนื้อที่และค่าใช้จ่าย

ประโยชน์ของการจัดสวนตกแต่งบริเวณ

การจัดสวนไม้ประดับถือว่ามีความสำคัญ และมีประโยชน์ต่อความเป็นอยู่ของมนุษย์อย่างมาก เพราะเป็นตัวเชื่อมระหว่างมนุษย์กับธรรมชาติ เพื่อให้เกิดความสุขสดชื่นในชีวิตประจำวัน คือ

• ทำให้เกิดความสวยงามแก่อาคาร บ้าน เรือน ทำให้เจ้าของบ้านมีความสุขสดชื่นทางด้านจิตใจและร่างกาย
• 2พันธุ์ไม้ประเภทไม้ดอกและไม้ใบ นอกจากจะปลูกไว้ดูเพื่อผ่อนคลายอารมณ์แล้ว ยังให้อากาศบริสุทธิ์ ป้องกันฝุ่นละอองและเสียงรบกวนจากภายนอกได้เป็นอย่างดี
• เจ้าของ บ้าน ยังมีโอกาสออกกำลังกายด้วยการตัดหญ้า พรวนดินต้นไม้ ตลอดทั้งตัดตกแต่งกิ่ง
• ต้นไม้จะช่วยปิดบังสภาพแวดล้อมที่ไม่ดีได้ โดยใช้ต้นไม้ชนิดสูง เช่น อโศกอินเดีย ปลูกเป็น Back ground ของลวนเพื่อปิดบังสิ่งที่ไม่เจริญตาแถบนั้น อาจจะเป็นกองขยะ และยังช่วยบดบังความร้อนจากดวงอาทิตย์ที่ส่องมายังตัวบ้าน หรือเงาสะทั้อนจาก บ้านใกล้เคียง

5 ขั้นตอนกับการจัดสวนหย่อมในฝัน

1. เคลียร์พื้นที่ให้โล่ง

เริ่มแรกสุดเลยจัดการกับบริเวณพื้นที่ที่ เราต้องการจัดตกแต่งสวนให้โล่ง เช่น เล็มต้นไม้ใบหญ้าที่ไม่เป็นรูปทรง แล้วใช้คราดเก็บกวาดเศษหินเศษที่กระจายเกลื่อนกลาดบนพื้นก่อน แล้วตามด้วยการตัดหญ้าให้โล่งเตียนเท่านี้พื้นที่สวนก็พร้อมสำหรับการจัด แต่งแล้ว

2. ปลูกต้นไม้เพิ่มสีสันให้สวน

การปลูกไม้ดอกสีสันสดใสเอาไว้ในสวนช่วย สร้างความสดชื่น สบายตาอย่างไม่น่าเชื่อเลยนะ เช่น คุณนายตื่นสาย ดอกทานตะวัน หรือจะแบ่งพื้นที่สวนมุมเล็กๆแล้วหว่านไม้ดอกขนาดเล็กน่ารักๆ เช่น ดอกดาวกระจายฝรั่ง หรือดอกเดือนฉายไว้ก็ได้ค แต่ควรหมั่นรดน้ำดูแลเมล็ดพัธุ์ค่อยเจริญเติบโตออกดอกสร้างพื้นที่เล็กๆให้ มีภูมิทัศน์ที่สวยงาม

3. สร้างทางเดินสู่สวนสวย

สวนหย่อมน่ารักๆตามรีสอร์ทหรือสาธารณะ ต่างๆมักจะสร้างทางเดินจากอาคารไปถึงสวน ซึ่งเป็นเทคนิคที่จะช่วยให้สวนดูสวยสมบูรณ์แบบมากยิ่งขึ้น ดังนั้นเราลองนำมาปรับใช้ให้เข้ากับสวนหย่อมของเราบ้าง ด้วยการปูทางเดินจากบริเวณ บ้าน ไปยังสวน โดยสามารถเลือกใช้วัสดุได้ทั้ง อิฐ หิน กรวด หรือไม้ระแนง ชอบแบบไหนก็เลือกกันได้ตามสบายเลยนะ

4. คลุมดินเพื่อรักษาความชุ่มชื้นให้ต้นไม้

ประเทศไทยเรามีแต่อากาศร้อน และแสงแดดส่องตลอดวัน ความชุ่มชื้นในดินและต้นไม้จะถูกแสงแดดและอากาศที่แห้งดูดให้ระเหยออกไปจน แห้งเหี่ยว ดังนั้นเราก็ควรจะปกป้องต้นไม้ไม่ให้สูญเสียความชุ่มชื้นในดินมากนัก ด้วยการปลูกพืชเล็กๆคลุมดิน หรือใช้หญ้าฟาง กาบมะพร้าว และเศษหญ้าต่างๆมาคลุมดินใต้ต้นไม้ไว้ก็ค

5. สร้างรั้วเพิ่มสไตล์

จัดสวนภายในเรียบร้อยแล้วถึงคราวปักรั้ว เพื่อแบ่งบริเวณสวนให้เป็นสัดส่วนและสวยงามมากขึ้น อาจจะเลือกเป็นรั้วไม้ระแนงสีขาว หรือจะปักรั้วแล้วปลูกไม้เลื้อยริมรั้วเพื่อสร้างความสดชื่นก็ตามสไตล์ที่ เราชื่นชอบได้เลยค่าเห็นไหมล่ะว่าการจัดสวนหย่อมให้สวยก็ไม่ใช่เรื่องยาก เราก็จะได้มีสวนน่ารักๆไว้นั่งเล่นและทำกิจกรรมภายในครอบครัวได้แล้ว

เทคนิควิธีการจัดสวนหย่อม ที่เราทำเองได้ง่ายๆ

ขั้นตอนที่ 1 – ตรวจ สอบพื้นที่เพื่อดูแลความเหมาะสมในการออกแบบสวนโดยต้องคำนึงถึงขนาดพื้นที่, ทิศทางของแสง, ลักษณะของดิน เป็นต้น เพื่อที่เราจะได้จัดขนาดและลักษณะของต้นไม้ให้เหมาะสมกับพื้นที่

ขั้นตอนที่ 2 – ร่างแบบ กำหนดตำแหน่งของต้นไม้ หินที่จะจัดวาง หรือบ่อน้ำและน้ำตกว่าควรจะอยู่ตำแหน่งใด การร่างแบบลงบนกระดาษจะช่วยให้นึกภาพออกได้ชัดเจนกว่าและสามารถแก้ไขข้อ บกพร่องต่างๆให้ลงตัวได้ง่าย

ขั้นตอนที่ 3 – เลือก ซื้อพรรณไม้ให้ได้ตามที่กำหนดไว้ การเลือกซื้อพรรณไม้ด้วยตัวเองจะทำให้เราสามารถมองเห็นภาพตามที่ร่างไว้ ชัดเจนขึ้น แต่ก่อนเลือกซื้อพรรณไม้ควรศึกษาลักษณะของพรรณไม้นั้นๆด้วยว่าเหมาะสมกับ พื้นที่ที่จะจัดไม่ เช่น ขนาดของต้นไม้เมื่อโตเต็มที่, สีของพรรณไม้, ควรจะเลือกไม้ดอก หรือไม้ใบ เป็นต้น รวมไปถึงอุปกรณ์ที่มาตกแต่งสวนหย่อม เช่น กระถางต้นไม้ทั้งแบบวางและแบบแขวน พุ่มไม้เล็กหลายๆพุ่มต่อกัน หินประดับต่างๆ โอ่งดินเผา บ่อน้ำพุ ตุ๊กตาเซรามิก ฉากกั้น โต๊ะปิคนิค เก้าอี้สวน ศาลา โคมไฟห้อยหรือเชิงเทียน แจกันดอกไม้ เสื่อหรือพรม และเตียงนอนสนามสำหรับพักผ่อน เป็นต้น home

ขั้นตอนที่ 4 – ปรับ พื้นที่เพื่อให้ได้สภาพเหมือนแบบที่ร่างเอาไว้ เช่น บางบริเวณที่ต้องการทำเนินให้เอาปูนขาวโรยรอบๆบริเวณนั้นไว้ เพื่อกำหนดเป็นตำแหน่งแล้วถมดินให้เป็นเนินตามที่ต้องการ การปรับพื้นที่ควรจะทำหลังจากการก่อสร้างในส่วนอื่นๆเสร็จสิ้นแล้ว เพราะอาจจะมีการขุดท่อประปาหรือวางสายไฟ ซึ่งจะทำให้พื้นที่ที่ปรับไว้ได้รับความเสียหาย

ขั้นตอนที่ 5 – ปลูก ต้นไม้ใหญ่เราควรเตรียมหลุมสำหรับปลูกไม้ใหญ่ก่อน แล้วจึงปลูกไม้มุมและไม้คลุมดินเป็นลำดับต่อไป ตำแหน่งการปลูกให้ดูจากแบบร่างที่ทำไว้ล่วงหน้า การปูทางเท้าทำหลังจากการปลูกหญ้าเสร็จแล้ว จากนั้นให้เลือกวัสดุในการทำทางเท้าและกำหนดทิศทางโดยดูจากแบบร่างแล้วใช้ ปูนขาวโรยเพื่อกำหนดตำแหน่งให้ถูกต้อง และยังเป็นการทำให้เห็นภาพก่อนการปูพื้นจริงซึ่งทำให้ง่ายต่อการปรับแต่ง แก้ไข

และที่สำคัญเมื่อเราจัดสวนหย่อมเสร็จตาม ที่กำหนดไว้เรียบร้อยแล้ว ควรดูแลเอาใจใส่ให้ต้นไม้งอกงามด้วยนะ ไม่งั้นมีหวังจัดสวนหย่อมสวยๆของเราคงเหี่ยวเฉาตายไปตามยถากรรมแน่ ๆ เลยล่ะ

วิธีการจัดสวนหย่อม

• เคลียร์พื้นที่
  – เริ่มด้วยการจัดการบริเวณที่เราจะจัดให้โล่งเตียน ตัดหญ้า หรือ เก็บกวาดเศษหินใบไม้ที่ ไม่พึงประสงค์ออกครับร่างแบบ
• กำหนดตำแหน่งของต้นไม้
  – หินที่จะจัดวาง หรือบ่อน้ำและน้ำตกว่าควรจะอยู่ตำแหน่งใด การร่างแบบลงบนกระดาษจะช่วยให้นึกภาพออกได้ชัดเจนกว่าและสามารถแก้ไขข้อบกพร่องต่าง ๆ ให้ลงตัวได้ง่าย
• กำหนดทางเดิน
  – ให้สังเกตทางเข้าออกของ บ้าน เรา และกำหนดทางเดินให้ชัดเจน เพื่อให้สามารถเดินไปรอบ ๆ บ้านได้ หรือ เดินทางตัวบ้านไปยังสวนได้ สามารถเลือกใช้วัสดุได้ทั้ง อิฐ หิน กรวด หรือไม้ระแนง ตามความชอบของเราได้เลยครับ
• เลือกต้นไม้เพื่อลงปลูก
  – ควรเลือกต้นไม้ให้เหมาะสมกับบริเวณบ้านของเราคับ โดยมีไม้ประธาน ใหญ่ กลาง เล็ก เรียงตามลำดับ และไม้ทรงพุ่มขนาดเล็กไว้คลุมดิน ด้านหน้า เพื่อให้สวยดูมีมิติมากยิ่งขึ้น หรือหาไม้ดอกสวย ๆ ตุ๊กตาเซรามิค น้ำพุ มาจัดวางก็ทำให้สวยมากขึ้นครับ
• ปรับพื้นที่เพื่อให้ได้สภาพเหมือนแบบที่ร่างเอาไว้
  – บางบริเวณที่ต้องการทำเนินให้เอาปูนขาวโรยรอบ ๆ บริเวณนั้นไว้ เพื่อกำหนดเป็นตำแหน่งแล้วถมดินให้เป็นเนินตามที่ต้องการ การปรับพื้นที่ควรจะทำหลังจากการก่อสร้างในส่วนอื่น ๆ เสร็จสิ้นแล้ว เพราะอาจจะมีการขุดท่อประปาหรือวางสายไฟ ซึ่งจะทำให้พื้นที่ที่ปรับไว้ได้รับความเสียหาย
• คลุมดินเพื่อรักษาความชุ่มชื้นให้ต้นไม้
  – ประเทศไทยมีอากาศค่อนข้างร้อน แสงแดดแรงทำให้หน้าดินเสียความชุ่มชื้น เราจึงหาพืชต้นเล็ก ๆ มาเพื่อปลูกคลุมหน้าดิน อาทิ ดาดตะกั่ว ที่เป็นที่นิยม และมีสีสันค่อนข้างสวยครับ ประโยชน์ของการคลุมหน้าดินก็เพื่อให้ดินมีความชุ่มชื้น ต้นไม้ก็จะได้ไม่ตายง่าย ๆ ครับ
• ดูแลรักษา
  –  ถือเป็นสิ่งสำคัญเลยทีเดียว  ก่อนที่เราจะจัดสวนหย่อมและเลือกชนิดต้นไม้ ก็ต้องมีความรู้อยู่บ้าง เพื่อจะได้ทราบว่าต้นไหนชอบอากาศ ชอบน้ำ แบบไหน จากนั้นก็หมั่นดูแลอย่างสม่ำเสมอ สวนหย่อมเราจะได้สวยทนอยู่กับเราไปนาน ๆ นั้นเองครับ

การจัดสวนหย่อมจริงๆแล้วก็ไม่ใช่เรื่องที่ยากอะไร แถมน้องตี่เองคิดว่าเป็นกิจกรรมสนุก ๆ ภายในครอบครัวได้อีกด้วย ^^ สวนหย่อมจะสวยหรือไม่นั้น ก็ขึ้นอยู่กับการออกแบบที่เราสามารถร่างๆแบบลงกระดาษคร่าวๆดูก่อนก็ได้  รวมถึงต้องมีการรักษาดูแลอย่างสม่ำเสมอนะครับ เพียงแค่นี้ เราก็ไม้ต้องออกไปหาที่พักผ่อนที่ไหนนอก บ้าน  ทำบ้านของเรานี้แหละให้น่าอยู่มากขึ้นด้วยการจัดสวนหย่อมสวย ๆ ครับ